TRẦN ANH TUẤN
Viên Sỏi Trắng là tác phẩm của dòng họ Ngô-Đình được Trung Tâm Nghiên Cứu Việt-Mỹ thuộc Viện Đại Học Oregon xuất bản giữa năm 2023.
Đây chính là bản dịch nguyên tác Pháp văn do các tác giả Ngô Đình Quỳnh, Ngô Đình Lệ Quyên, và Jacqueline Willemetz hoàn tất tựa đề La Republique du Việt-Nam et les Ngô-Đình (Paris, nxb L’ Harmattan, 2013, 246 tr.).
Phần đầu của bản dịch (tr. 9-131) là hồi ký của bà Ngô-Đình Nhu hoàn tất ngày 22.8.2010 khi đã 86 tuổi, chỉ non một năm trước khi Bà từ trần. Phần sau (tr. 175-254) là bài viết của hai người con, gồm Ngô-Đình Lệ Quyên và Ngô-Đình Quỳnh.
Sách mở đầu là Lời Tựa của giáo sư Vũ Tường và lời Giới Thiệu của Jacqueline Willemets, một người bạn Pháp của gia đình Ngô-Đình. Nguyên bản tiếng Pháp (nxb L’ Harmattan, 2013) do Phan Lương Quang dịch sang Việt Ngữ.
Giáo sư Vũ Tường nguyên là Trưởng Ban Chính Trị Học, hiện là Giám Đốc Trung Tâm Nghiên Cứu Việt Mỹ, Viện Đại Học Oregon. Ông được con rể bà Nhu, Olindo Borsoi tức phu quân của Ngô-Đình Lệ Quyên, trao lại bốn thùng tài liệu gồm các văn bản, hình ảnh, tài liệu, và hiện vật của bà Nhu và con gái Ngô Đình Lệ Thủy. Đây là những tài liệu lịch sử đầu tay mà người nghiên cứu may mắn có được để viết Sử.
Đúng như nhận xét trong Lời Tựa, sách là sản phẩm tinh thần của dòng họ Ngô Đình từng đóng vai trò lãnh đạo trong chính trường Việt Nam thời hiện đại. Thế hệ thứ nhất là Ngô-Đình Khả, đường quan triều Nguyễn trong tiền bán thế kỷ XX. Thế hệ thứ hai là Ngô-Đình Diệm, tổng thống Việt Nam Cộng Hòa trong hậu bán thế kỷ XX.
Hồi Ký của Bà Ngô-Đình Nhu trong Phần Một gồm năm chương.